Voorbeelden uit de praktijk van de V&V

Voor mensen met dementie is leven in vrijheid niet altijd vanzelfsprekend. Vaak is hun leefomgeving beperkt voor hun eigen veiligheid. Technologie biedt oplossingen om dit anders te doen en hun vrijheid zoveel als mogelijk terug te geven. Leefcirkels zijn denkbeeldige cirkels waarin een bewoner vrij is om te bewegen. Het is een bewezen technologie die al bij diverse zorginstellingen wordt toegepast. Een cliënt draagt een tag bij zich, die zijn/haar bewegingsruimte 'op maat' regelt. Sommige deuren gaan voor de cliënt open, andere deuren worden gesloten. Per cliënt wordt gekeken wat hij of zij aankan en wat de mogelijkheden zijn. Zo wordt bepaald wat iemands 'leefcirkel' is. Voor de een is dit een afdeling, voor de ander is dit de hele locatie met binnentuin. De grootte van deze leefruimte, of ‘leefcirkel’, is persoonsafhankelijk en kan worden aangepast.

De inzet van deze zorgtechnologie vermindert de onrust onder bewoners. Leefcirkels vergroten ook de veiligheid van bewoners en hun omgeving en voorkomen dat bewoners gaan (ver)dwalen. Bewoners behouden hun eigen regie en ervaren vrijheid in bewegen.

Lees hier het interview met Ferenc Koolen van Savant Zorg: “Wat kan een bepaalde mate van vrijheid betekenen voor mensen met dementie?”

Met dit apparaat kunnen cliënten zelfstandig, op het juiste moment, hun medicatie innemen. Een signaal herinnert cliënten aan het medicatiemoment zodat het innemen van de medicatie niet wordt vergeten. De dispenser bevat een medicatierol die bestaat uit zakjes met de medicatie voor een bepaald tijdstip op de dag. Op het moment dat iemand medicijnen moet innemen, geeft de medicijndispenser ze vrij. Het zakje is al deels ingesneden voor cliënten die niet meer over een goede fijne motoriek beschikken (denk aan mensen met Parkinson). De apotheek levert de medicatierol. De zorgmedewerker (bijvoorbeeld de thuiszorg of mantelzorger) vult regelmatig de medicijndispenser bij. Haalt iemand de medicijnen niet uit de medicijndispenser, dan krijgt de zorgmedewerker een signaal bij gemiste medicatie. Zij kunnen ook op een bijbehorende app of via een portaal (website) kijken welke medicijnen diegene al heeft gebruikt.
Deze innovatie draagt bij aan het tijdig en juist innemen van medicatie, wat ontzettend belangrijk is. Cliënten hebben vaak meerdere keren per dag medicatie nodig en zorgmedewerkers komen verschillende keren per dag of week langs om deze medicatie te geven. De huisbezoeken waarbij een medewerker puur voor het toedienen van medicatie langskomt, zijn bij inzet van de medicijndispenser niet meer nodig. Bovendien draagt de medicijndispenser bij aan de zelfredzaamheid van de cliënt.

Incontinentie is een veel voorkomend probleem bij ouderen en zorgt voor veel ongemakken. Daarbij is voor zorgmedewerkers het verwisselen van incontinentiemateriaal fysiek zwaar en tijdrovend. De ’slimme inco’ is incontinentiemateriaal dat voorzien is van verschillende sensoren die het vochtniveau registreren en via een app doorgeven. Zorgmedewerkers krijgen middels de app inzicht in het plaspatroon van de client en kunnen hen tijdig naar het toilet begeleiden. Hierdoor vinden verschoningen op het juiste moment plaats, wat resulteert in meer comfort en minder huid- en urinewegproblemen. Hiermee worden onnodige (nacht)verschoningen voorkomen.

Cliënten hoeven in de nacht tijdens de wisselrondes voor het incontinentiemateriaal niet meer gestoord te worden waardoor ze beter slapen en overdag beter in hun vel zitten. Ook voor zorgmedewerkers werkt dit materiaal ontlastend. Zij hoeven immers niet meer op standaardtijden handmatig te controleren of verschonen. Er zijn geen zogenaamde ‘piekuren’ meer: momenten waarop iedereen tegelijk verschoond wordt. Medewerkers lopen geen rondes meer maar kijken op basis van de telefoon/app wie verschoning nodig heeft.

Oogdruppelen is een activiteit die mensen in veel gevallen zelf kunnen doen. Het proces is echter vaak zo ingericht dat zorgmedewerkers deze handeling uitvoeren. Dankzij nieuwe hulpmiddelen die heel eenvoudig zijn in gebruik, zoals een oogdruppelbril, kunnen mensen dit prima zelf doen. Na een week oefenen met een (wijk)verpleegkundige kan iemand zelfstandig druppelen en hoeft er geen zorgmedewerker meer langs te komen. Dat scheelt de zorgmedewerker tijd en de cliënt wordt hierdoor zelfredzaam en kan de ogen druppelen wanneer het hem/haar het beste uitkomt.

De HelpSoq maakt het aantrekken van steunkousen makkelijker. In vergelijking met normale sokken zijn compressiekousen (steunkousen) op maat gemaakt en moeten ze druk leveren. Dat maakt het lastig om ze goed aan te trekken bij cliënten. Bovendien dient dit direct na het opstaan of het douchen te gebeuren, want door het staan en lopen worden de benen dikker. Veel mensen kunnen dit niet zelf doen, vanwege ouderdom of een aandoening.

Het aan- en uittrekken van steunkousen kost de ouderenzorg dus veel capaciteit en leidt tot hoge fysieke belasting van zorgverleners. De HelpSoq is een hulpmiddel dat het aantrekken van steunkousen vergemakkelijkt. Daarnaast kan de fysieke belasting van zorgverleners verlaagd worden, omdat zij zonder krachtinspanning de kousen aan kunnen trekken bij mensen die te kwetsbaar zijn om dit zelf te doen.

De heupairbag is een soort zachte riem, die onder de kleding gedragen kan worden. Als de cliënt valt terwijl deze de heupairbag draagt, blaast een speciaal kussen zich automatisch op. De klap van de val wordt opgevangen en de heupbotten worden beschermd. De heupairbag helpt ouderen dus vrijer te bewegen (minder angst om te vallen) en minder complicaties over te houden aan vallen. Met een heupairbag is er minder supervisie nodig voor valgevaarlijke cliënten, wat ervoor zorgt dat de zorgmedewerker kostbare tijd op een andere manier kan inzetten. Uit een eerste analyse die CZ uitvoerde, samen met zorgorganisatie tanteLouise, blijkt dat het gebruik van een heupairbag door ouderen het aantal gebroken heupen met 30 procent verlaagd. Bij mensen die een groot risico hebben op vallen, is dit zelfs 80 procent lager.
Lees hier 'CZ zorgkantoor wil opschalen met inzet heupairbag'.

Voor mensen die zo lang mogelijk zelfstandig willen blijven wonen op de plek waar ze zich écht thuis voelen, is er VirtueleThuiszorg (ontwikkeld door MobileCare); een totaalpakket van digitale hulpmiddelen speciaal ontwikkeld om mensen zo lang mogelijk thuis te kunnen laten wonen met behoud van eigen kracht en eigen regie. Denk aan een digitale bloeddrukmeter, een slimme weegschaal die waardes op afstand deelt, sensoren die leefpatronen in kaart brengen en gezondheidsklachten vroegtijdig kunnen detecteren. Dankzij deze hulpmiddelen kunnen mensen langer veilig thuis wonen en wordt de afhankelijkheid van fysieke zorg (verleend door bijvoorbeeld mantelzorgers en zorgmedewerkers) minder. In Limburg wordt VirtueleThuiszorg ingezet bij cliënten van Meander (een V&V zorgaanbieder in Limburg).

Momo Bedsense is een bedsensor die gedetailleerd een cliënt op bed monitort en de veiligheid van cliënten verhoogt. Met toestemming van de bewoner en familie wordt deze sensor onder het matras van de bewoner geplaatst. Momo Bedsense geeft, naast het feit of iemand in of uit bed is, gedetailleerde informatie over de cliënt (zoals de hartslag, druk, lighouding en trillingen). Dit wordt zichtbaar in een app bij de zorgmedewerkers in de nachtdienst. Bewoners kunnen ongestoord van hun nachtrust genieten. Ze krijgen op het juiste moment ondersteuning omdat het slaap- en waakritme inzichtelijk is. Dat betekent geen onrust door nachtelijke rondes op gezette tijden. De Momo BedSense is accurater dan een bewegingsmelder. Er zijn minder foutmeldingen. Daarnaast biedt het een veel beter overzicht op de hulpbehoefte van de bewoners.

Ook zorgorganisatie Thebe heeft de Momo BedSense bij ruim 25 zorglocaties uitgerold. Lees er meer over.

Lees daarnaast ook over het innovatiefonds ouderenzorg IFOZ (IFOZ ondersteunt goede innovaties niet alleen met financiering, maar helpt ook bij de implementatie) en hoe zij de Momo Bedsense implementeren in hun netwerk.